HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNUNDA YETKİ

HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNUNDA YETKİ

Hukuk yargılamasına tabi davanın hangi mahkemede görüleceği kanunlar ile düzenlenmiştir. Davanızı açarken yetkili mahkemede açmanız önem arz etmektedir aksi takdirde zaman kaybı yaşayacağınız gibi yargılama masrafları külfeti ile de karşı karşıya kalabilirsiniz. Kanunlarda kesin yetki hükmü belirtilmedikçe her dava Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 6. maddesi uyarınca genel yetkili mahkeme olan "davalının yerleşim yeri mahkemesinde" açılmalıdır.


Boşanma Davalarında Yetki

Genel yetki kuralına ek olarak eşlerden birinin yerleşim yeri mahkemesinde açılabileceği gibi eşlerin son altı ay birlikte oturdukları yer mahkemesinde de açılabilecektir. (Türk Medeni Kanunu madde 168) Örneğin; Boşanmaya karar vermeden önce son altı ay Beylikdüzü'de ikamet eden bir çift düşünelim ve dava açacak olan eş Bakırköy'e davalı eşin ise Silivri'ye yerleştiğini varsayalım. Boşanma davasında yetkili mahkemeler; eşlerden her birinin yerleşim yerinin yetkili olması nedeniyle Bakırköy Aile Mahkemesi ve Silivri Aile Mahkemesi'dir. Ayrıca son altı aydır birlikte ikamet ettikleri yer olan Beylikdüzü'nün bağlı bulunduğu yargı çevresi olan Büyükçekmece Aile Mahkemeleri de yetkili olacaktır.

 

Haksız Fiilden Kaynaklanan Davalarda Yetki

-Haksız fiilin işlendiği yer,

-Zararın meydana geldiği yer,

-Zararın meydana gelme ihtimali olan yer,

-Zarar görenin yerleşim yeri mahkemelerinde de açılabilecektir.

 

Tüketici Davalarında Yetki

Tüketicinin yerleşim yeri mahkemesinde açılabilecektir.

 

Sözleşmeden Doğan Davalarda Yetki

Borçlar Hukuku alanındaki eda ve tespit davalarında akdin ifa edileceği yer özel yetkili mahkeme olarak belirtilmiştir.

 

 Mirastan Doğan Davalarda Yetki

Aşağıdaki davalarda, ölen kimsenin son yerleşim yeri mahkemesi kesin yetkilidir:

a) Terekenin paylaşılmasına, yapılan paylaşma sözleşmesinin geçersizliğine, ölüme bağlı tasarrufların iptali ve tenkisine, miras sebebiyle istihkaka ilişkin davalar ile mirasçılar arasında terekenin yönetiminden kaynaklanan davalar.

b) Terekenin kesin paylaşımına kadar mirasçılara karşı açılacak tüm davalar.

-Terekede bulunan bir mal hakkında açılmak istenen istihkak davası, terekenin yazımı ve tespiti zamanında mal nerede bulunuyorsa, orada da açılabilir.

-Mirasçılık belgesinin iptali ve yeni mirasçılık belgesi verilmesine ilişkin davalarda, mirasçıların her birinin oturduğu yer mahkemesi de yetkilidir.

 

Taşınmazın Aynından Doğan Davalarda Yetki

-Taşınmaz üzerindeki ayni hakka ilişkin veya ayni hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek davalar ile taşınmazın zilyetliğine yahut alıkoyma hakkına ilişkin davalarda, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir.

-İrtifak haklarına ilişkin davalar, üzerinde irtifak hakkı kurulan taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde açılır. (3) Bu davalar, birden fazla taşınmaza ilişkinse, taşınmazlardan birinin bulunduğu yerde, diğerleri hakkında da açılabilir.

 

Karşı Davada Yetki

Kesin yetkinin söz konusu olmadığı hallerde asıl davaya bakan mahkeme karşı davaya bakmaya da yetkilidir. Örneğin Büyükçekmece Aile Mahkemesi'nde aleyhinize açılmış bir boşanma davası mevcutsa ve karşı dava açmak istiyorsanız, /karşı dava açma şartlarına haiz iseniz) asıl davanızın görüldüğü Büyükçemece Aile Mahkemesi'ne karşı davanızı açmalısınız.

 

 Sigorta Sözleşmelerine İlişkin Davalarda Yetki

-Sigorta konusu malın bulunduğu yer,

-Tehlikenin doğduğu yer,

-Can sigortalarında sigorta ettirenin sigortalının veya lehtarın leh veya aleyhine açılacak davalarda onların yerleşim yerinde açılmalıdır.

Davanızı açarken bunlara dikkat etmeniz gerektiği gibi aleyhinize açılan davada yukarıda bahsettiğim kurallara aykırılık olması halinde yetki itirazında bulunabilirsiniz. Davanızı açarken hak kaybı yaşamamanız adına bir avukatta yardım almanızı öneririm.

 

Av. Nurgül Aslı ALTIN